اثرات درجه حرارت خاک بر مقدار فسفر قابل جذب گیاه در برخی از سری خاکهای اصفهان

یکی از عوامل رشد و تغذیه گیاهان حرارت خاک است . از طریق شناخت اثرات درجه حرارت خاک بر قابلیت جذب عناصر غذائی گیاه، می توان عملکرد محصولات کشاورزی را تا حد مطلوب بالا برد. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات شیمیائی و بیوشیمیائی درجه حرارت خاک بر مقدار فسفر قابل جذب گیاه در برخی از سری خاکهای اصفهان و دستیابی به یک مدل ریاضی از چگونگی این اثرات می باشد. ده نمونه خاک منطقه اصفهان از عمق صفر تا سی سانتی متری باتوجه به دارا بودن طیف وسیعی از نظر خصوصیات فیزیکی، شیمیائی،بیوشیمیائی و مقدار فسفر قابل جذب (میلی گرم در لیتر 85 ˆ4 - 13 ˆ0) و همچنین پوشاندن منطقه گسترده ای ازنظر جغرافیائی، انتخاب گردید . آزمایشاتی از قبیل تعیین بافت ، ph، مقدار آهک ، میزان مواد آلی خاکها، غلظت ca2+, mg2+ , k+ و ازت معدنی در عصاره اشباع، مقادیر مختلف فسفر (کل، معدنی، آلی و قابل جذب) به اضافه میزان تنفس خاکها، روی نمونه ها انجام گرفت . سپس نمونه های خاک به مدتهای زمانی 2، 4، 8، 16 هفته تحت کنترل درجه حرارتها 5 درجه، 15 درجه، 25 درجه، و 35 درجه سانتیگراد دررطوبت ثابت ظرفیت مزرعه، داخل آون قرار گرفته و در هر مرحله فسفر قابل جذب خاکها در زمانهای بکار رفته و درجه حرارتهای مشخص از نمونه های خاک ، استخراج و اندازه گیری شدند. برای عصاره گیری فسفر قابل جذب برای هر تیمار از روش سلطانپور (1977) وهمکاران (dtpa + nh4hco3) بدلیل داشتن ضریب همبستگی بالاتر نسبت به روش های دیگر، از جمله السن (1954)، استفاده گردید. از لحاظ شیمیائی درصد آهک مهمترین عامل تثبیت فسفر شناخته شد و از لحاظ بیوشیمائی فعالیت میکروارگانیزمهای خاک موجب تعدیل اثرتثبیت فسفر توسط رس و افزایش جزئی فسفر قابل جذب در تمام نمونه خاکها گردید . مقدار تثبیت عوامل مذکور متاثر از تغییرات درجه حرارت خاک بود، بطوریکه جدول تجزیه واریانس نشان داد که درجه حرارت خاک بر مقدار فسفر قابل جذب در برخی از سری خاکهای اصفهان در سطح یک درصد کاملا" اثر دارد.